Σερραϊκή Παράδοση και έθιμα

 Η Γερακίνα

Η φημισμένη σ' ολόκληρη την Ελλάδα Γερακίνα, που το τραγούδι της αποτελεί σήμερα πανελλήνιο ύμνο της λαϊκής Μούσας, έχει πατρίδα της τη Νιγρίτα. Κατά την παράδοση η Γερακίνα έζησε γύρω στα 1850-1870 σε μια οικία της Νιγρίτας, στη γραφική συνοικία "Τσουκαλάδες". Ήταν εξαιρετικά όμορφη και γι' αυτό περιζήτητη νύφη. Όλα τα παλικάρια προσπαθούσαν να κατακτήσουν την ωραία Γερακίνα. Ο "Χάρος" όμως ζήλεψε την ομορφιά της και ήρθε πολύ νωρίς να την πάρει. Μια μέρα λοιπόν το μεσημέρι μόλις είχε στρώσει το τραπέζι η Γερακίνα πήγε με την "στάμνα" της να φέρει νερό από το πηγάδι.
Ρίχνοντας όμως τον "κουβά" στο πηγάδι, έχασε την ισορροπία της κι έπεσε μέσα, αφήνοντας απελπισμένες φωνές. Στο άκουσμα των φωνών, κατά τους στίχους του τραγουδιού, "έτρεξαν μικροί μεγάλοι" και μεταξύ αυτών και το γενναίο παλικάρι της, το οποίο χωρίς δισταγμό κατέβηκε στο πηγάδι, για να σώσει την αγαπημένη του. Μετά από λίγο όμως ανέσυραν επάνω το νέο μισοπεθαμένο και τη Γερακίνα "νεκρή". Το πηγάδι αυτό της Γερακίνας, το οποίο σώζεται ακόμη και σήμερα στη Νιγρίτα (στη συνοικία "Τσουκαλάδες") απέμεινε ο τελευταίος μάρτυρας της λαϊκής αυτής παράδοσης. Λίγα χρόνια αργότερα, σ' ένα καφενείο της Νιγρίτας, βρέθηκε ο λαϊκός ποιητής και τραγουδιστής, ο οποίος έκανε την ιστορία της Γερακίνας τραγούδι. Από τότε η Γερακίνα σαν τραγούδι και σαν χορός πέρασε στην αιωνιότητα και δεν άργησε να περάσει τα όρια της μικρής Νιγρίτας, για να γίνει γνωστή πανελλήνια και ν' αγαπηθεί τόσο από το λαό.
 

Γυναικοκρατία

Στο χωριό Μονοκκλησιά υπάρχει το έθιμο της Γυναικοκρατίας, ή (Βρεξούδια ή Γιορτή της Μπάμπως). Το έθιμο, το οποίο έφεραν στην Μονοκκλησιά πρόσφυγες από την Θράκη επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο στις 8 Ιανουαρίου. Σύμφωνα με αυτό οι γυναίκες μία ημέρα του χρόνου παίρνουν στα χέρια τους την εξουσία του χωριού.
Όλες οι θέσεις άσκησης εξουσίας στο χωριό καταλαμβάνονται από γυναίκες, ενώ οι άνδρες ασχολούνται με τα οικιακά. Τα τελευταία χρόνια το έθιμο έλαβε ιδιαίτερο πανηγυρικό χαρακτήρα και προσελκύει πλήθη επισκεπτών που έρχονται να χαρούν τα "Διονυσιακά" γλέντια στα οποία πρωταγωνιστούν οι Αμαζόνες της Μονοκκλησιάς.

Τα Αναστενάρια

Το χωριό είναι σήμερα γνωστό για την φημισμένη τελετή των Αναστεναρίων που τελείται στις 21 Μαΐου ημέρα γιορτής των Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης. Η περίφημη τελετή των Αναστενάρηδων παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον τόσο από λαογραφικής, όσο και από θρησκευτικής άποψης. Περιλαμβάνει άκρως ενδιαφέρουσες ιεροπραξίες όπως είναι: η τελετουργική ζωοθυσία, ή ένθετη έκσταση των μυστών, η πυροβασία, ή ακαϊα και η ορειβασία. Πυροβασία γίνεται και την Καθαρή Δευτέρα.

Στις 21 Μαΐου Κωνσταντίνου και Ελένης, οι κάτοικοι της Αγ. Ελένης γιορτάζουν τα Αναστενάρια. Το έθιμο σύμφωνα με τις έρευνες που έγιναν έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα αν και οι αναστενάρηδες εμφανίζονται με χριστιανικές εικόνες στα χέρια τους. Οι αναστενάρηδες μαζεύονται στο 'κονάκι' ένα δωμάτιο όπου προσεύχονται και αυτοσυγκεντρώνονται. Κάθε νέος αναστενάρης πρέπει πρώτα να μυηθεί και μετά να πάρει μέρος στην γιορτή. Δεν υπάρχει σαφής περιορισμός όσον αφορά το φύλο, την ηλικία ή την θρησκεία του αναστενάρη. Μετά την μύηση μπορεί να πάρει μέρος στο πάτημα των κάρβουνων όπως και οι υπόλοιποι, πράγμα που δεν μπορεί να εξηγηθεί επιστημονικά λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που αναπτύσσονται στα κάρβουνα.

 Σε ένα συγκεκριμένο χώρο, ανάβουν φωτιά σε μεγάλη έκταση και όταν κοπάσει η φωτιά, στα αναμμένα πλέον κάρβουνα, με εικόνες στα χέρια χορεύουν και περπατούν με την μουσική υπόκρουση των ζουρνάδων και του νταουλιού. Ο αρχιαναστενάρης και οι υπόλοιποι μειούμενοι σε αυτό το ανεξήγητο φαινόμενο, ακολουθούν το ρυθμό της μουσικής, ο οποίος είναι συγκεκριμένος και χωρίς εναλλαγές, χορεύοντας πάνω στα κάρβουνα με ψυχεδελικό τρόπο.








Bookmark and Share

Σχόλια

Ο χρήστης Ανώνυμος είπε…
Ο Σερράιες είναι ωραίες.

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *