ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΑΠΟΚΡΥΠΤΟΓΡΑΦΗΣΑΝ ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΓΚΡΑΦΙΤΙ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΦΡΟΔΙΣΙΑΔΑ

Εκατοντάδες γκράφιτι που δημιουργήθηκαν μεταξύ του 350 και 500 μ.Χ. βρέθηκαν στο έδαφος της σύγχρονης Τουρκίας, στη θέση της αρχαίας ελληνικής πόλης Αφροδισιάδα.

Οι ανασκαφές και η μελέτη των βραχογραφιών πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης και εντοπίστηκαν πάνω από 2.000 γκράφιτι. 

 Τα περισσότερα έχουν γίνει κατά την εποχή της Ρωμαϊκής και κατόπιν της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (Βυζάντιο). Τα σχέδια και οι επιγραφές δίνουν μια ιδέα της ζωής των ανθρώπων που ζούσαν στην Αφροδισιάδα πριν από 1.500 χρόνια.

Τα γκράφιτι ταξινομήθηκαν θεματικά σε αυτά που είναι αφιερωμένα σε μάχες μονομάχων, αρματοδρομίες, στη θρησκεία και στο σεξ. Σε διάλεξή του ο επικεφαλής της μελέτης, καθηγητής του Τορόντο, Άγγελος Χανιώτης, έδωσε μια περιγραφή των ευρημάτων:

«Τα γκράφιτι είναι προϊόντα στιγμιαίων καταστάσεων, συχνά γίνονταν κατά τη διάρκεια της νύχτας μετά από μια διασκέδαση, σε κατάσταση φόβου ή ενθουσιασμού, ίσως και μέθης. Για αυτό υπάρχει μια δυσκολία στην ερμηνεία τους. Αλλά για τον ίδιο λόγο είναι εξαιρετικά πολύτιμα. Μεταδίδουν τη φωνή και τα συναισθήματα των ανθρώπων της εποχής με χαράξεις στην πέτρα».

Σύμφωνα με τον επιστήμονα, πολλά γκράφιτι απεικονίζουν δύο τύπους μονομάχων: τους δικτυοβόλους που είναι οπλισμένοι με τρίαινες και δίχτυα και τους πολεμιστές με σπαθιά και ασπίδες.

Παρά το γεγονός ότι η πόλη ήταν μέρος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, οι κάτοικοι στην Αφροδισιάδα ήταν Έλληνες και μιλούσαν και έγραφαν ελληνικά.

«Η αφθονία των εικόνων των μονομάχων δεν αφήνει καμία αμφιβολία ότι τα βίαια παιχνίδια ήταν δημοφιλή στην ελληνική και ρωμαϊκή κουλτούρα της Ανατολής», διευκρίνισε ο Άγγελος Χανιώτης.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η σκηνή των αγώνων που διαιωνίσθηκαν επάνω στους λίθους δείχνει τα έντονα συναισθήματα των θεατών για τις μάχες των μονομάχων. Οι αρχαιολόγοι συνάντησαν και ερωτικά γκράφιτι.

Σε ένα τμήμα του τείχους της πόλης, δίπλα σε πρόσωπα της πόλης απεικονίζονται πολλοί φαλλοί σε διάφορα μεγέθη.

Σύμφωνα με τον Χανιώτη, τα γκράφιτι της εποχής τελειώνουν με την ανάδειξη ως αυτοκράτορα της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, του Ιουστινιανού το έτος 527 μ.Χ.

Ο Ιουστινιανός απαγόρευσε τον πολυθεϊσμό και η πόλη της Αφροδισιάδας, που ονομάστηκε προς τιμή της θεάς Αφροδίτης μετονομάστηκε σε Σταυρούπολις, που σημαίνει ‘πόλης του Σταυρού’.

Τα γκράφιτι μειώθηκαν την εποχή εκείνη απότομα και τον Ζ΄αιώνα η πόλη εγκαταλείφθηκε οριστικά, αφήνοντας τις ζωγραφιές στα σπήλια και στους βράχους, για μελέτη στους σημερινούς επιστήμονες.

--
  © mikres-ekdoseis- Γιῶργος Ἐχέδωρος