ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ Η ΑΡΧΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΜΑΡΜΑΡΙΝΟΥ ΚΕΦΑΛΙΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΑ ΜΟΙΡΑ ΤΟ ΣΗΜΑΔΕΨΕ;

Αρχικά το κεφάλι αυτό ανήκε, κατά πάσα πιθανότητα, σε άγαλμα γυναικείας μορφής σε φυσικό μέγεθος. Η στάση του αγάλματος θα είχε ελαφριά κλίση προς τα δεξιά και θα κοίταζε προς τα κάτω. Ίσως αυτό το άγαλμα κοσμούσε κάποιο ιερό ή κάποια αυλή σπιτιού ή κάποια στοά μιας αγοράς.

Μεταγενέστερα, «εξαγνίστηκε» από το χέρι κάποιου φανατικού οπαδού της χριστιανικής θρησκείας, ο οποίος πίστευε ότι τα αγάλματα των θεών είναι οι έδρες των κακοποιών δαιμόνων που εισέρχονται σε αυτά. Αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά και αντιπροσωπευτικά δείγματα της εποχής, κατά την οποία ο φανατισμός των χριστιανών προς τους εθνικούς-ειδωλολάτρες ήταν έντονος, με αποτέλεσμα είτε να καταστρέφουν ο,τιδήποτε σχετιζόταν με τη θρησκεία του Δωδεκάθεου, όπως τους αρχαίους ναούς, είτε να το εξαγνίζουν με το σύμβολο του σταυρού, πράγμα που συνεβαινε κυρίως στις περιπτώσεις αγαλμάτων. Αυτή είναι η εποχή που έχει μεν εδραιωθεί ο Χριστιανισμός και έχει ανακηρυχθεί επίσημη θρησκεία της βυζαντινής αυτοκρατορίας (325 μ.Χ.), αλλά, από την άλλη, η ειδωλολατρεία έχει ακόμη βαθιές ρίζες που δύσκολα αποκόπτονται.

Το κεφάλι έχει λαξευθεί σε λευκό μαρμαρο και φέρει πολλές αποκρούσεις στην επιφάνεια του προσώπου. Διακρίνεται η ταινία που ήταν δεμένη στα μαλλιά και διασώζεται ο λοβός του αριστερού αυτιού και η αντίστοιχη παρειά. Τα χαρακτηριστικά του προσώπου έχουν εντελώς καταστραφεί από αιχμηρό εργαλείο προκειμένου να λαξευθεί ένας σταυρός και να χαραχθουν οι συντομογραφίες ΙC ΧΡ (Ιησούς Χριστός) ΝΗΚΑ. Βάσει της απόδοσης των ελάχιστων στοιχείων που έχουν διασωθεί, χρονολογικά ανάγεται στην υστεροελληνιστική εποχή (2ος-1ος αιώνας π.Χ.).

Ελένη Κ. Παπαβασιλείου Αρχαιολόγος theasis.gr